قداست اهل قرآنقرآن کریم نزد مسلمانان از شرافت و قداست و احترام خاصی برخوردار است، مسلمانان نیز که به یک معنا همه اهل قرآن می‌باشند، دارای مرتبه‌ای از احترام و قداست خواهند بود. ۱ - قداست قرآن و مسلمانانقرآن کریم نزد مسلمانان از شرافت و قداست و احترام خاصی برخوردار است، و با این که دین بزرگ اسلام نیز مانند سایر ادیان بزرگ جهان گرفتار اختلافات داخلی و انشعابات بسیار مذهبی می‌باشد، هیچ مسلمانی در اعتبار و احترام و تقدیس این کتاب بزرگ تردید ندارد و برای اثبات هر مدعایی در اسلام می‌توان بدان چنگ زد. [۱]
طباطبائی، سید محمدحسین، قرآن در اسلام، ص۳.
مسلمانان نیز که به یک معنا همه اهل قرآن می‌باشند، دارای مرتبه‌ای از احترام و قداست خواهند بود. ۲ - معنای اهلاهل چیزی بودن به معنای انس و ارتباط و اختصاص داشتن به آن است. ۳ - معنای اهل بیتاهل بیت نیز همانند سایر مفاهیم، دارای شدت و ضعف و ذو مراتب می‌باشد و به همین جهت، قداست و احترام اهل قرآن، دارای مراتب مختلف خواهد بود. ۴ - مصداق اتم اهل قرآناهل قرآن چه کسانی هستند؟ با توجه به آن چه در مقدمه ذکر شد، بالاترین و والاترین مرتبه و مرحله از اهلیت قرآن کریم، اختصاص به اهل بیت معصومین (علیهم‌السّلام) دارد. ۵ - روایات درباره اهل قرآنچنان چه از امام صادق (علیه‌السّلام) نقل شده است: «ایاکم و تقحم المهالک باتباع الهوی و المقائیس قد جعل الله للقرآن اهلا اغناکم بهم عن جمیع الخلائق لا علم الاما امروا به، قال الله تعالی «فسئلوا اهل الذکر ان کنتم لا تعلمون» ایانا عنی؛ خود را با متابعت از هواهای نفسانی و قیاس در دین ، به هلاکت نیندازید، زیرا خداوند برای قرآن اهلی قرار داده است که با وجود ایشان، شما را از دیگران بی نیاز فرموده است و معلومات واقعی فقط همانست که آنها به آن امر فرموده باشند (و لذا) خداوند فرموده است، اگر چیزی را نمی‌دانید از اهل ذکر (اهل قرآن) بپرسید و با این آیه ما را قصد کرده است، (منظور ما بوده‌ایم).» و از حضرت رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) هم نقل شده است که: «علی مع القرآن و القرآن معه لا یفترقان حتی یردا علی الحوض؛ علی و قرآن از یکدیگر جدایی ناپذیرند تا در کنار حوض کوثر به من بپیوندند. ۶ - مصادیق اعم اهل قرآناهلیت قرآن پس از اهل بیت (علیهم‌السّلام ) به کسانی می‌برازد که از انس و الفت و فهم معانی عمیق قرآن کریم، بهره بیشتری داشته باشند و مخصوصا با به کار بستن دقیق مفاهیم قرآنی از جلا و صفای روحی و نفسانی خوبی برخوردار باشند. در روایات مختلف به این معنا اشاره شده است، مثلا: در روایتی از امام صادق (علیه‌السّلام) نقل شده است که: «. . قد انزل الله القرآن و جعل فیه تبیان کل شیء و جعل للقران و لتعلم القرآن اهلا، لا یسع اهل القرآن الذین اتاهم الله علمه...؛ ؛ در این روایت امام صادق (علیه‌السّلام) اهل قرآن را کسانی معرفی می‌نماید که خداوند علم (به محکم، متشابه، ناسخ، منسوخ و...) قرآن کریم را به آنان مرحمت فرموده است.» در روایت دیگری از امام باقر (علیه‌السّلام)آمده است که: «قراء القرآن ثلاثه... و رجل قرا القرآن فوضع دواء القرآن علی داءقلبه فاسهر به لیله و اظمابه نهاره و اقام به فی مساجده و تجافی به عن فراشه...؛ قاری (حقیقی که می‌تواند اهل قرآن باشد) کسی است که با دوای قرآن دردهای دلش (مشکلات معنوی و روانیش) را درمان می‌کند، به دستور آن، سحرخیزی می‌کند، روزه می‌گیرد، در نمازش قرائت می‌کند و رختخوابش را ترک می‌کند...» بنابراین، گرچه همه مسلمین اهل قرآن‌اند. اما کسانی که دارای علوم قرآنی و عامل به دستورات آن هستند، از مرتبه والاتری از اهلیت قرآن کریم را دارا می‌باشند. ۷ - احترام و قداست اهل قرآناز پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نقل شده است که: «اهل القرآن اهل الله و خاصته؛ اهل قرآن، اهل الله و از خواص درگاه ربوبی می‌باشند.» و امام صادق (علیه‌السّلام) نیز از آباء گرامش از پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) نقل فرموده است که: «ان اهل القرآن فی اعلاء درجة من الآدمیین ماخلا النبیین و المرسلین، فلا تستضعفوا اهل القرآن حقوقهم فان لهم من الله العزیز الجبار لمکانا علیا؛ اهل قرآن در اعلا درجه انسانیت می‌باشند، از همگان برترند مگر انبیاء و مرسلین، پس کسی حق ندارد آنها را کوچک بشمارد و حقوقشان را ضایع کند، چرا که آنان نزد خداوند عزیز جبار دارای مقامی والا می‌باشند. اگر نبود جز همین دو روایت در شان و منزلت اهل قرآن، کفایت می‌کرد که احترام و قداست ایشان را بشناسیم و به مقام و منزلت آنها پی ببریم. ۸ - وصول به مقام اهل قرآنچگونه اهل قرآن شویم؟ انسان می‌تواند در سایه عمل به قرآن کریم و عمل صالح، تحت ولایت مستقیم الهی قرار گیرد، چنان چه قرآن شریف در مورد رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) می‌فرماید: «ان ولیی الله الذی نزل الکتاب و هو یتولی الصالحین؛ ولی من آن خدایی است که قرآن را نازل فرمود، و اوست که صالحین را تحت ولایت خویش قرار می‌دهد.» شیخ المفسرین آیت‌الله جوادی آملی در ذیل این آیه می‌فرماید: با توجه به سه نکته (مطرح در آیه شریفه: ان ولیی الله الذی نزل الکتاب و هو یتولی الصالحین) می‌فهمیم که راه این که خدا ولی انسان باشد، آن است که انسان صالح بشود و تا صالح نگردیم تحت ولایت الله نخواهیم بود و خدا هم تولی ما را نخواهد پذیرفت و بهترین راه صلاح هم انس با قرآن است. این جمله که می‌فرماید ولی رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) خدایی است که قرآن را نازل کرده، از باب تعلیق حکم بر وصف می‌باشد که مشعر به علیت است، یعنی اگر کسی به قرآن عمل کند، صالح می‌شود و اگر خداوند بخواهد ولی کسی بشود از راه قرآن ولایت و تدبیر او را اعمال می‌کند... قرآن حبل الهی است که انس با آن و تدبر در آن و ایمان و عمل به آن، انسان را بالا می‌برد و به مقام صالحین ملحق می‌سازد تا مستقیما تحت ولایت الله قرار گیرد. [۱۲]
جوادی آملی، عبدالله، قرآن در قرآن، ص۲۴۰.
۹ - پانویس
۱۰ - منبعسایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «قداست اهل قرآن». رده‌های این صفحه : قرآن شناسی | مقالات اندیشه قم
|